TOPRAK KİRLİLİĞİ

Toprak Kirliliği nedir?

“Toprağın verim gücünü düşürecek, optimum toprak özelliklerini bozacak her türlü teknik ve ekolojik baskılar ve olaylar”, toprak kirliliği veya toprak kirlenmesi olarak nitelenir.

Toprak kirliliği nedenleri nelerdir ?

Toprak kirlenmesi, hava ve suları kirleten maddeler tarafından meydana getirilir. Örneğin, kükürtdioksit oranı yüksek olan bir atmosfer tabakasından geçen yağmur damlacıkları asit yağışları halinde toprağa gelir.Toprak içine giren bu asitli sular ağaç köklerini, bitkisel ve hayvansal toprak canlılarını zarara uğratır. Toprağın reaksiyonunu etkileyerek besin maddesi dengesini bozar, taban sularını içilmez hale getirir. Aynı şekilde çöp yığınlarından toprağa sızan sular, kirli sulama suları, gübre çözeltileri, radyoaktif maddeler, uçucu küller, toprağı kirleten madde ve kaynaklardır. 

Toprak kirliliğini önlemek için neler yapılabilir ?

Toprak kirliliğini önlemek için çok çeşitli teknik, ekolojik ve hukuksal önlemler alınır . Toprak kirliliğinin önlenmesi amacıyla; arazi ve doğal kaynaklarla ilgili planlama, uygulama, değerlendirme, kontrol, izleme ve eşgüdüm mekanizmaları güçlendirilmeli; tarım ve orman arazilerinin amaç dışı kullanımı engellenmeli; ormanlaştırma, yeniden ormanlaştırma, erozyon kontrolü ve çayır/mera ıslahı için gerekli finansman sağlanmalıdır. Toprak kirliliğinin ulusal düzeyde tespiti için envanter çalışması oluşturulmalı, belirlenen alanların kayıt edilmesi, izlenmesi ve iyileştirme çalışmaları yapılması gerekmektedir.

• Tarım ilaçlarının ve kimyasal gübrelerin kullanımı denetlenmelidir.
• Tarım amacıyla kullanılan bölgelerde yerleşim alanları ve sanayi tesisleri kurulmamalıdır.
• toprağa zarar verilmeyecek şekilde toplanmalı ve imha edilmelidir
• Ormanlar korunmalı, yeşil alanlar çoğaltılmalıdır.
• Ambalaj sanayinde karton ve cam gibi yeniden kullanılabilir maddeler tercih edilmelidir.’
• Çiftçilerin toprağı kullanma ve sulama konusunda bilinçli davranmaları sağlanmalıdır.

Her şeyden önce insanlık suyun, toprağın ve havanın korunması için dünya çapında eğilmeli ve tüm dünya ülkeleri bu eğitimi kültürün bir parçası haline getirmelidir. 

Toprak kirliliği verim gücünü ve canlı sağlığını da kötü etkiliyor

Toprak kirliliğinin çevre sağlığı açısından en önemli etkisi; topraktaki kirleticilerin bitki bünyesine geçerek bu bitkilerin ya doğrudan yada bu bitkilerle beslenen hayvanların besin olarak tüketilmesi sonucu insan bünyesine geçmesidir. Bundan başka özellikle çiftçi (üretici) sağlığı açısından kirlenmiş toprakla derinin (el, ayak) temas etmesi, kirlenmiş toprak tozlarının yutulması, topraktan özellikle kuruma esnasında buharlaşan civa vb. kirleticilerin teneffüs edilmesi gibi tam olarak boyutları ve sonuçları yeterince araştırılmamış birçok muhtemel sağlık sorunu vardır.

Peki ülkemizde toprak kirliliği ne durumda ? Yetkililer bu konuda neler yapıyorlar? Konuyla alakalı aşağıdaki haberi inceleyebilirsiniz.

Türkiye'nin 'Toprak Kirliliği Haritası' Çıkarılacak

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Türkiye'nin toprak kirliliği haritasını çıkaracak.

Toprak kirliliğiyle etkili mücadele başlatan Bakanlık, kirli ya da kirlenmesi muhtemel toprakların ortaya konulması amacıyla 'Kirlenmiş Sahalar Bilgi Sistemi'ni hayata geçirmeye hazırlanıyor. Bu kapsamda, uygunsuz atık ve atık su bertarafı, sanayi tesislerindeki yanlış uygulamalar, çeşitli kimyasal maddelerin depolanması ve nakilleri sırasında meydana gelen döküntü ve sızıntıların oluşturduğu kirlenmiş sahalar belirlenecek. 

'Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik' çerçevesinde çalışmalarını yürüten Bakanlık, ilk aşamada toprağın kirli olduğu veya kirlenmesi muhtemel sahalar ile sektörleri tespit edecek. Tespitin ardından, bu saha ve sektörler 'Kirlenmiş Sahalar Bilgi Sistemi' ile kayıt altına alınacak. Gerek kazalar gerekse yasa dışı faaliyetlerle kullanılamaz hale gelen topraklar, sistemden elde edilen veriler doğrultusunda temizlenerek, yeniden doğaya ve tarıma kazandırılacak .Bilgi sistemine veri kayıtları, gelecek yılın gelecek yılın ilk çeyreğinde başlayacak. Türkiye'nin toprak kirliliği haritasının oluşturulmasıyla elde edilecek veriler, tüm kamu kurum ve kuruluşlarıyla da paylaşılacak. 

EROZYONUN HIZLANMASINDA BAŞ ROLÜ TOPRAĞI YANLIŞ İŞLEYEN VE KULLANAN İNSAN OYNAMAKTADIR:

Erozyon: Toprağın bulunduğu yerden; yağışlar, sel suları, rüzgar, çığ vb. etkenlerle taşınması olayıdır.

Bu konuda yapılan çalışmalar göstermektedir ki her yıl on binlerce hektar tarımsal alan tarım dışı amaçlar için kullanılmaktadır. İl ve İlçeler bazında organize sanayi ve küçük sanayi sitelerinin kapladığı arazilerin 18000 hektar olduğu ve bunun % 62' lik kısmının tarıma elverişli araziler üzerine kurulmuş olduğu saptanmıştır. Yanlış arazi kullanımı, bilimsel araştırmalarla da kanıtlanmıştır. Kentleşme sürecinde ve kıyılarımızın turizme açılmasında da yanlış arazi kullanımı uygulamaları sürmektedir. Hızlı kentleşme, kent nüfuslarının hızlı artışı ve gecekondu olayının süregelmesi, kent topraklarının genişler.

Çölleşme: Kurak, yarı kurak ve az yağışlı alanlarda iklim değişiklikleri ve insan faaliyetleri de dahil olmak üzere, çeşitli faktörlerden kaynakl anan toprak bozulmasıdır.

Toprağın aşırı kullanımı, aşırı otlatma, sağlıksız sulama yöntemleri, ormanların tahribi ve özellikle son yıllarda ekolojik dengenin bozulması sonucunda meydana gelen iklim değişiklikleri çölleşmeyi meydana getiren en önemli etkenlerdir.

kaynakça:

https://www.haberler.com/turkiye-nin-toprak-kirliligi-haritasi-cikarilacak-4210925-haberi/

http://www.nkfu.com/toprak-kirliligi-nedir-nasil-onlenir/